Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo và dễ hấp thu nhất (Ảnh minh họa)

Nuôi con bằng sữa mẹ (NCBSM) hoàn toàn trong 6 tháng đầu là chỉ cho trẻ bú mẹ mà không cho ăn, uống bất cứ thức ăn, đồ uống nào khác kể cả nước chín, trừ các trường hợp phải uống bổ sung các vitamin, khoáng chất hoặc thuốc theo chỉ định của thầy thuốc.

Thành phần của sữa mẹ gồm đầy đủ nước và các chất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển của trẻ: chất béo (Omega-3, DHA, AA); protein; cacbohydrat; men (lipase, amylase, hormone prolactin, thyroid, oxytocin); hormone; vitamin và khoáng chất; enzyme…

Những lợi ích của sữa mẹ

• Lợi ích đối với trẻ: Là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo, đáp ứng đầy đủ nhu cầu trẻ trong 6 tháng đầu; thúc đẩy sự phát triển cơ thể trẻ; kích thích sự phát triển của não; phòng ngừa các bệnh nhiễm khuẩn, nhất là tiêu chảy và nhiễm khuẩn hô hấp; dễ tiêu hóa, sử dụng hiệu quả; cung cấp đầy đủ nước cho trẻ trong 6 tháng đầu; đảm bảo dinh dưỡng nhất là trong trường hợp khẩn cấp (bão lụt); sạch sẽ, luôn sẵn sàng và ở nhiệt độ phù hợp.

Lợi ích đối với người mẹ: Cho trẻ bú sớm ngay sau khi sinh giúp xổ rau và tránh mất máu cho mẹ. Trẻ bú mẹ kích thích co hồi tử cung tốt. Cho trẻ bú ngay và thường xuyên kích thích tăng cường sản xuất sữa. Bú mẹ có lợi ích kinh tế cao (tiết kiệm chi phí); giúp tăng cường tình cảm mẹ con; tốt cho sức khỏe của mẹ (giảm thiếu máu, phòng ung thư vú, cổ tử cung); chậm có kinh trở lại, chậm có thai lại.

Lợi ích với xã hội: Giảm nguy cơ bệnh tật, giảm các chi phí y tế.

Sữa mẹ gồm Sữa non: Được tiết ra trong 3 ngày đầu sau sinh. Sữa non sánh đặc, có màu vàng nhạt hoặc trong, chứa nhiều đạm hơn sữa trưởng thành. Trẻ được bú sữa non trong những bữa bú đầu tiên là rất quan trọng, đặc biệt trong vòng 1 giờ đầu sau sinh. Sữa non đã có sẵn trong vú ngay khi trẻ sinh ra. Không nên cho trẻ bất cứ thức ăn, nước uống nào trước khi trẻ bắt đầu bú mẹ. Sau vài ngày (khoảng 3-4 ngày) sữa non chuyển sang sữa trưởng thành. Số lượng sữa nhiều hơn làm 2 bầu vú bà mẹ đầy, căng cứng. Người ta gọi đây là hiện tượng "xuống sữa".

Sữa đầu bữa: Là sữa được tiết ra đầu bữa bú của trẻ. Sữa đầu bữa có màu hơi xanh, số lượng nhiều và cung cấp nhiều đạm, đường, nước và các chất dinh dưỡng khác. Trẻ dưới 6 tháng tuổi chỉ cần bú mẹ là đủ, không cần uống thêm nước, ngay cả khi thời tiết nóng. Nếu cho trẻ uống nước thì trẻ sẽ giảm bú mẹ.

Sữa cuối bữa: Là sữa được tiết ra cuối bữa bú của trẻ. Bầu vú mẹ lúc này đã hết căng. Sữa cuối bữa có màu trắng vì chứa nhiều chất béo hơn sữa đầu bữa. Chất béo cung cấp nhiều năng lượng cho trẻ giúp trẻ lớn nhanh hơn, vì vậy điều quan trọng là cần để trẻ bú đến hết sữa cuối, không để trẻ nhả vú sớm hay mẹ chuyển bên sớm quá.

Đáp ứng nhu cầu năng lượng từ sữa mẹ: Trong 6 tháng đầu sau sinh, bú mẹ hoàn toàn đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng và nước cho trẻ. Từ 6 tháng tuổi, sữa mẹ không thể đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ. Cụ thể: từ 6-12 tháng tuổi sữa mẹ cung cấp 70% nhu cầu năng lượng và từ 1-2 tuổi sữa mẹ cung cấp 30-40% nhu cầu năng lượng. Vì vậy, tất cả trẻ từ 6 tháng tuổi ngoài sữa mẹ đều cần được ăn bổ sung. Tuy nhiên, sữa mẹ vẫn là một nguồn năng lượng quan trọng và cung cấp các chất dinh dưỡng có chất lượng cao cho trẻ trên 6 tháng tuổi nên cần duy trì tới khi có thức ăn thay thế đầy đủ sữa mẹ.

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tối ưu cho trẻ, bú mẹ có lợi cho cả mẹ và trẻ. Trẻ cần được bú sữa non, bú ngay trong vòng một giờ đầu sau sinh. Trẻ cần được nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục bú mẹ đến 24 tháng./.

Hoàng Nga (tổng hợp)