Bệnh có thể lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc gần với người có triệu chứng, bao gồm:
- Tiếp xúc trực tiếp da với da
- Tiếp xúc mặt đối mặt
- Tiếp xúc miệng với da; miệng với miệng;
- Chạm vào chăn, gối, ga giường, khăn tắm, quần áo hoặc vật dụng của người nhiễm bệnh.
Ngoài ra, bệnh còn lây truyền từ động vật nhiễm bệnh sang người qua vết cắn hoặc vết xước, khi ăn thịt sống. Thời gian ủ bệnh dao động từ 5 đến 21 ngày, thông thường từ 6 đến 13 ngày.
Bệnh bắt đầu với các biểu hiện như sốt, đau đầu dữ dội, đau cơ và đau bụng, sưng hạch, yếu sức, sau 1 đến 3 ngày nổi phát ban mẩn ngứa, thường bắt đầu nổi mụn mủ trên mặt và sau đó lan sang các bộ phận khác của cơ thể như lòng bàn tay, lòng bàn chân, bộ phận sinh dục. Mụn tiến triển từ mụn nước thành mụn mủ và vỡ ra, đóng vảy, để lại sẹo. Hầu hết các ca bệnh đều diễn biến nhẹ và tự khỏi sau 2 đến 4 tuần. Bệnh thường diễn biến nặng ở trẻ em, phụ nữ có thai và người suy giảm miễn dịch.
Để phòng bệnh đậu mùa khỉ, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần thực hiện các biện pháp sau:
1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải hoặc khăn tay hoặc khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.
2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay.
3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng nghi ngờ cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời; đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.
4. Tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh. Trong trường hợp nơi ở/nơi làm việc có người mắc hoặc nghi ngờ mắc bệnh, cần thông báo cho cơ quan y tế để được tư vấn và xử trí kịp thời, không tự ý điều trị.
5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ, cần tránh tiếp xúc với người nghi ngờ/mắc bệnh, động vật có vú (chết hoặc sống) như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng có thể chứa vi rút đậu mùa khỉ. Khi quay trở về Việt Nam cần chủ động khai báo với cơ quan y tế địa phương để được tư vấn.
6. Đảm bảo an toàn thực phẩm; thực hiện lối sống lành mạnh, tăng cường vận động thể lực, nâng cao sức khỏe./.
Thu Trang