Để chẩn đoán tổn thương ở tuyến giáp, tuyến vú, hạch, mô mềm... là lành tính hay ác tính thì xét nghiệm tế bào học bằng chọc hút kim nhỏ là một xét nghiệm đơn giản nhưng hữu ích, có giá trị định hướng chẩn đoán, điều trị và tiên lượng. Tuy nhiên xét nghiệm này chỉ được thực hiện trên những tổn thương sờ thấy được, còn những tổn thương có kích thước nhỏ hoặc nằm sâu thì không thể tiếp cận làm xét nghiệm được do đó dễ bỏ sót tổn thương.
Để khắc phục hạn chế này, từ tháng 1 năm 2021, Phòng Xét nghiệm tế bào - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh triển khai phương pháp chọc hút tế bào kim nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm xét nghiệm các tổn thương tại tuyến giáp, tuyến vú, hạch, mô mềm... Phương pháp này thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa giải phẫu bệnh được đào tạo chuyên sâu tại Trường Đại học Y Hà Nội.
Một ưu thế rất lớn của phương pháp này là thủ thuật làm dưới hướng dẫn của siêu âm nên việc chọc kim vào khối u được thực hiện chính xác. Điều đó đồng nghĩa với việc người bệnh đỡ đau, giảm thiểu tối đa biến chứng chảy máu và lấy được bệnh phẩm tại vị trí tổn thương nghi ngờ nhất. Nhờ đó, các nhà giải phẫu bệnh sẽ đọc bản chất khối u chính xác hơn việc không thực hiện thủ thuật dưới hướng dẫn của siêu âm.


Chọc hút tế bào dưới hướng dẫn của siêu âm (FNA)
Bà Nguyễn Thị H. 55 tuổi, trú tại phường Vân Cơ, thành phố Việt Trì cho biết: “Tôi phát hiện bị u tuyến giáp và đang uống thuốc điều trị vài tháng nay. Được các bác sỹ tư vấn cần thực hiện chọc hút tế bào làm xét nghiệm chẩn đoán u lành hay u ác tính để có hướng điều trị phù hợp, tuy nhiên nghe đến phải chọc hút vào khối u ở cổ tôi rất lo sợ. Lần này đi khám tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Phú Thọ tôi được các bác sỹ tư vấn thực hiện chọc hút tế bào bằng kim nhỏ dưới màn hình siêu âm và các ưu điểm của phương pháp tôi đã quyết định thực hiện. Phương pháp được thực hiện nhanh, không thấy đau nhiều, không chảy máu và rất nhanh đã có kết quả khối u tuyến giáp của tôi là lành tính, tôi rất vui và yên tâm hơn khi điều trị”.
Các trường hợp người bệnh có hạch cổ, hạch bẹn, hạch nách hay hạch các vị trí khác nằm nông dưới da đều được chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm để đảm bảo lấy mẫu chính xác nhất cũng như tránh chọc vào các mạch máu, thần kinh nằm gần hạch lympho nhờ có siêu âm dẫn đường. Các khối u mô mềm nằm sâu dưới da hay có ranh giới không rõ cũng được chỉ định chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm nhằm lấy đúng, lấy đủ tổn thương, đảm bảo kết quả chẩn đoán chính xác nhất.
Theo BSCKI. Đỗ Hùng Cường - Bác sỹ giải phẫu bệnh tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật cho biết: “Chọc hút kim nhỏ dưới màn hình siêu âm làm xét nghiệm tế bào học là thủ thuật xâm lấn tối thiểu, an toàn chính xác và hiệu quả nhất trong chẩn đoán tế bào học khối tổn thương mô mềm. Phương pháp có nhiều ưu điểm như: Chẩn đoán nhanh có kết quả trong vòng 40-60 phút; độ chính xác cao, đơn giản, dễ thực hiện, giá thành xét nghiệm thấp. Việc phát hiện khối u từ giai đoạn sớm của bệnh là rất quan trong trong điều trị và tiên lượng bệnh”.
Xét nghiệm tế bào học chọc hút kim nhỏ dưới hướng dẫn của siêu âm hiện là phương pháp xét nghiệm thường quy tại Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh tỉnh do bác sỹ chuyên khoa I giải phẫu bệnh giàu kinh nghiệm thực hiện. Việc triển khai thành công phương pháp này là một bước tiến mới trong xét nghiệm, khắc phục những hạn chế của phương pháp xét nghiệm chọc hút tế tào thông thường trước đây, giúp người bệnh được tiếp cận với kỹ thuật hiện đại nhưng không tốn kém chi phí, nâng cao chất lượng khám bệnh cho người dân tới khám bệnh tại Trung tâm./.
Đỗ Hằng